Opowieść o bobrach, prawowitych władcach zarówno maleńkich potoków, jak i sporych rzek, jezior, bagien czy wyrobisk. Mimo swojej kluczowej roli w środowisku są niedoceniane, traktowane jak szkodniki i tępione, jakby zapomniano, że ich populacja nie tak dawno, z wielkim trudem, została w Polsce odtworzona po wielu wiekach nieobecności.
Miejsca zamieszkałe przez bobry są atrakcyjne dla człowieka pod względem estetycznym, rekreacyjnym i edukacyjnym. W warunkach postępującego przekształcania środowiska przyrodniczego często dochodzi do konfliktów na linii bóbr – człowiek. Jestem przekonany, że możliwe jest pokojowe współżycie obok siebie człowieka i bobra, jeżeli lepiej poznamy to fascynujące zwierzę.
Andrzej Czech
Biolog środowiskowy, autor książki
Z tej znakomitej książki dowiecie się, jakie są bobry, jakie są ich rodziny, co jedzą, jak radzą sobie w wodzie i dlaczego budują tamy. Dowiecie się bardzo wielu rzeczy o tym niezwykłym gatunku, ale co najważniejsze: zrozumiecie, jak bardzo my, ludzie, bobrów i ich pracy potrzebujemy. Zresztą nie tylko my, ale także wiele ryb, płazów, ptaków i ssaków. Dlatego gorąco ją polecam!
Adam Wajrak
Dziennikarz i przyrodnik
Piękna książka opisująca życie bobrów i ich rolę w zwiększaniu bioróżnorodności i retencji wody, bez robienia betonowych tam. Napisana bardzo interesująco, dobrze zilustrowana. Ma szansę zaciekawić każdego: od ucznia po specjalistę.
Łukasz Łuczaj
Botanik, wykładowca akademicki, popularyzator nauki, działacz na rzecz ochrony przyrody
Bardzo dziś potrzebujemy uczciwych opowieści o zwierzętach, ich prawie do własnego życia i zasadach, na których możemy z nimi współistnieć. Ta książka taka właśnie jest. I choć bez wątpienia ma walor edukacyjny, nie jest jedynie przystępnie podaną wiedzą o biologii i zachowaniach bobrów – jest czymś znacznie więcej. Uczy wychodzić poza antropocentryczne myślenie, otwiera drogę do fascynacji bobrzymi talentami i pokazuje, że pilnie powinniśmy przedefiniować nasze podejście do tych zwierząt. Zróbmy bobrom miejsce, a sami zaczniemy żyć w lepszym świecie!
Karolina Kuszlewicz
Adwokatka, obrończyni zwierząt i przyrody, Polskie Towarzystwo Etyczne
Do tej książki nie można nic dodać, oprócz zachwytu. Dowiedziałam się z niej niemal wszystkiego o bobrach, które od kilku lat są moimi najbliższymi, dyskretnymi sąsiadami. Andrzej Czech ujawnia ich tajemnice, udowadniając, że zastały Polskę melioracyjnie zdewastowaną, żeby zmienić ją w wodnie uregulowaną, o ile nie będziemy im przeszkadzać. Nie są jak ludzie czyniący ziemię sobie poddaną, tylko wilgotną, zachowując równowagę między suszą a powodzią. Książka stawiająca tamę regulowaniu i prześladowaniu przyrody.
Manuela Gretkowska
Pisarka
już wkrótce zarezerwuj teraz
Czego dowiesz się z tej książki?
W książce przedstawiam nie tylko unikatową biologię i ekologię gatunku, ale też wskazuję, jak przeciwdziałać konfliktom między bobrami i ludźmi, jak żyć z tymi zwierzętami w zgodzie, chronić je i korzystać z ich unikalnnych umiejętności renaturalizacyjnych i retencyjnych.
Systematyka
Bobry są ssakami, w ramach rzędu gryzoni tworzą rodzinę bobrowatych z dwoma gatunkami: bobrem europejskim oraz bobrem kanadyjskim.
Wygląd
Bóbr europejski jest największym gryzoniem Euroazji. Tułów ma masywny i krępy, przechodzi prawie bez zaznaczenia szyi w okrągłą głowę.
Zmysły
Nocny tryb życia spowodował, że najlepiej rozwinięte zmysły bobra to węch, słuch i dotyk. Wzrok nie jest tak słaby, jak dowodzą niektórzy autorzy.
Rozmieszczenie
Najliczniejsze populacje zainicjowane reintrodukcją znajdują się nad Wartą i Notecią, na środkowej Wiśle, w Bieszczadach, Beskidzie Niskim, a także w Borach Dolnośląskich.
Biologia gatunku
Bobry żyją do 30 lat. Śmiertelność bobrów w Polsce jest raczej niska. Krytyczne okresy to pierwsze kilka dni życia, okres przechodzenia młodych na karmę roślinną oraz okres wędrówki w poszukiwaniu partnera.
Wrogowie bobra
Wrogami naturalnymi bobra są wilki, rysie i niedźwiedzie. Spore szkody w populacji mogą wyrządzać wałęsające się psy. Największym wrogiem bobrów pozostaje człowiek.
Retencja wody
Zakres działalności retencyjnej bobrów można porównać z działaniami prowadzonymi we wszystkich krajowych programach małej retencji.
Walory estetyczne
Pojawienie się stawu bobrowego, często z żeremiem, zazwyczaj uatrakcyjnia dotychczas mało ciekawy teren.
Ślady bytowania
Obecność bobrów można najłatwiej stwierdzić na podstawie budowli, które wzniosły. Tropy bobrów są dość trudne do zaobserwowania.
Zagrożenia
Najważniejsze zagrożenia dla bobra to izolacja populacji przez bariery migracyjne, kłusownictwo i wandalizm, regulacja rzek, wycinanie drzew i krzewów wzdłuż cieków.
Ochrona
Bóbr jest gatunkiem chronionym prawnie, a aktywna ochrona obejmuje ustanawianie stref buforowych i dalsze reintrodukcje bobrów.
Sytuacje konfliktowe
Najczęściej spotykane konflikty powstają na styku działalności bobrów i gospodarki rolnej, leśnej, wodnej oraz drogowej.
Bardzo skutecznym działaniem jest prowadzenie edukacji w stosunku do osób i instytucji faktycznie lub potencjalnie pokrzywdzonych w wyniku działalności bobrów lub zainteresowanych tymi zwierzętami. W tym celu należy ustanowić stanowisko osoby odpowiedzialnej za pierwszy kontakt. Taki "bobrowniczy" miałby następujące zadania:
Monitoring bobrów
Prowadzenie podstawowego monitoringu populacji bobrów i ich wpływu na środowisko.
Reakcja na problemy
Rozwiązywanie konfliktów, nadzorowanie stosowania zabiegów technicznych zmniejszających rozmiar szkód, ocena ich skuteczności, szacowanie rozmiaru szkód, etc.
Edukacja przyrodnicza
Akcje edukacyjne na temat biologii i ekologii bobrów, ich wpływu na środowisko oraz możliwości zapobiegania lub minimalizowania konfliktów.
Współpraca z mediami
Zazwyczaj dziennikarze są bardzo chętni do zamieszczania nowinek i opisów niekonwencjonalnych rozwiązań, które prowadzą do rozwiązania poważnych konfliktów.
Bobrowniczy
Potrzebujesz konsultacji dotyczącej bobrów?
Autor
Nazywam się Andrzej Czech. Jestem doktorem nauk biologicznych. W Bieszczadach prowadzę bazę badawczo-wdrożeniową Ecofrontiers Ranch – Rewilding & Regeneration, w której testuję na własnym przykładzie i własnej skórze rozwiązania chroniące i regenerujące środowisko, które później oferuję zainteresowanym. Wspólnie z wiodącymi ośrodkami i specjalistami w Polsce doradzam i sprzedaję rozwiązania w zakresie:
rewidlingu, czyli powtórnego zdziczania terenów w celu wykorzystania ich naturalnego potencjału, zwiększania bioróżnorodności i usług środowiskowych;
regeneracji obszarów ze zwróceniem uwagi na wiązanie CO2 i innych gazów cieplarnianych;
rozwiązań off-grid zasilania w energię elektryczną i cieplną;
rozwiązywania konfliktów między zamierzeniami człowieka a dziką przyrodą;