Jak wykorzystać geniusz budowlany bobra?

Podejmujemy największe wyzwania związane z bobrami w Polsce! To prawowici władcy zarówno maleńkich potoków, jak i sporych rzek, jezior, bagien czy wyrobisk. Mają niesamowite zdolności zarządzania wodą, ochrony bioróżnorodności i łagodzenia skutków zmian klimatycznych. Mimo tego są niedoceniane, traktowane jak szkodniki i tępione, jakby zapomniano, że ich populacja nie tak dawno, z wielkim trudem, została w Polsce odtworzona po wielu wiekach nieobecności. Możesz się dołączyć do ekipy, która wie jak łagodzić konflikty i wykorzystać bobra dla wspólnego dobra.

Jeśli chcesz pomóc – zgłoś się!

Wspieraj

Bobrowniczy informuje

Będzie dobrze, Panie Bobrze!

13 marca 2025

Jak zdezorientować bobra?

Wszelkie zwężenia cieków są bardzo chętnie wykorzystywane przez bobry, gdyż mogą one stosunkowo małym nakładem pracy osiągnąć zamierzony cel – ustabilizować i podnieść poziom wody.

Andrzej Czech Bobrowniczy

11 marca 2025

Po lewej system retencji zbudowany przez człowieka, po prawej przez bobry

Trzeba pamiętać, że bobry to nie są "zwykłe" zwierzęta. Bóbr może być naszym najlepszym przyjacielem i sojusznikiem. Mimo swoich niesamowitych zdolności jest potężnie niedoceniany, lekceważony i tępiony.

Andrzej Czech Bobrowniczy

10 marca 2025

Superdrzewo – wierzba

Zamiast ciąć stare lasy i przerabiać na pellet, płyty, spalać w elektrociepłowniach i ciąć na drobne można wykorzystać to superdrzewo. Wierzbę. Dlaczego?

Andrzej Czech Bobrowniczy

Więcej wpisów

Andrzej Czech

KRÓL BÓBR Architekt przyszłości

Czego dowiesz się z książki?

W książce przedstawiam nie tylko unikatową biologię i ekologię gatunku, ale też wskazuję, jak przeciwdziałać konfliktom między bobrami i ludźmi, jak żyć z tymi zwierzętami w zgodzie, chronić je i korzystać z ich unikalnnych umiejętności renaturalizacyjnych i retencyjnych.

Zainteresowani publikacją mogą być:

przyrodnicy
leśnicy
rolnicy
przedstawiciele samorządów
członkowie eko-organizacji
edukatorzy
miłośnicy zwierząt

Zamów książkę
darmowa dostawa do paczkomatu

Adam Wajrak

Dziennikarz i przyrodnik

“Z tej znakomitej książki dowiecie się, jakie są bobry, jakie są ich rodziny, co jedzą, jak radzą sobie w wodzie i dlaczego budują tamy. Dowiecie się bardzo wielu rzeczy o tym niezwykłym gatunku, ale co najważniejsze: zrozumiecie, jak bardzo my, ludzie, bobrów i ich pracy potrzebujemy. Zresztą nie tylko my, ale także wiele ryb, płazów, ptaków i ssaków. Dlatego gorąco ją polecam!”

Łukasz Łuczaj

Botanik, wykładowca akademicki, popularyzator nauki, działacz na rzecz ochrony przyrody

“Piękna książka opisująca życie bobrów i ich rolę w zwiększaniu bioróżnorodności i retencji wody, bez robienia betonowych tam. Napisana bardzo interesująco, dobrze zilustrowana. Ma szansę zaciekawić każdego: od ucznia po specjalistę.”

Karolina Kuszlewicz

Adwokatka, obrończyni zwierząt i przyrody, Polskie Towarzystwo Etyczne

“Bardzo dziś potrzebujemy uczciwych opowieści o zwierzętach, ich prawie do własnego życia i zasadach, na których możemy z nimi współistnieć. Ta książka taka właśnie jest. I choć bez wątpienia ma walor edukacyjny, nie jest jedynie przystępnie podaną wiedzą o biologii i zachowaniach bobrów – jest czymś znacznie więcej. Uczy wychodzić poza antropocentryczne myślenie, otwiera drogę do fascynacji bobrzymi talentami i pokazuje, że pilnie powinniśmy przedefiniować nasze podejście do tych zwierząt. Zróbmy bobrom miejsce, a sami zaczniemy żyć w lepszym świecie!”

Manuela Gretkowska

Pisarka

“Do tej książki nie można nic dodać, oprócz zachwytu. Dowiedziałam się z niej niemal wszystkiego o bobrach, które od kilku lat są moimi najbliższymi, dyskretnymi sąsiadami. Andrzej Czech ujawnia ich tajemnice, udowadniając, że zastały Polskę melioracyjnie zdewastowaną, żeby zmienić ją w wodnie uregulowaną, o ile nie będziemy im przeszkadzać. Nie są jak ludzie czyniący ziemię sobie poddaną, tylko wilgotną, zachowując równowagę między suszą a powodzią. Książka stawiająca tamę regulowaniu i prześladowaniu przyrody.”

Systematyka

Bobry są ssakami, w ramach rzędu gryzoni tworzą rodzinę bobrowatych z dwoma gatunkami: bobrem europejskim oraz bobrem kanadyjskim.

Wygląd

Bóbr europejski jest największym gryzoniem Euroazji. Tułów ma masywny i krępy, przechodzi prawie bez zaznaczenia szyi w okrągłą głowę.

Zmysły

Nocny tryb życia spowodował, że najlepiej rozwinięte zmysły bobra to węch, słuch i dotyk. Wzrok nie jest tak słaby, jak dowodzą niektórzy autorzy.

Rozmieszczenie

Najliczniejsze populacje zainicjowane reintrodukcją znajdują się nad Wartą i Notecią, na środkowej Wiśle, w Bieszczadach, Beskidzie Niskim, a także w Borach Dolnośląskich.

Biologia gatunku

Bobry żyją do 30 lat. Śmiertelność bobrów w Polsce jest raczej niska. Krytyczne okresy to pierwsze kilka dni życia, okres przechodzenia młodych na karmę roślinną oraz okres wędrówki w poszukiwaniu partnera.

Wrogowie bobra

Wrogami naturalnymi bobra są wilki, rysie i niedźwiedzie. Spore szkody w populacji mogą wyrządzać wałęsające się psy. Największym wrogiem bobrów pozostaje człowiek.

Retencja wody

Zakres działalności retencyjnej bobrów można porównać z działaniami prowadzonymi we wszystkich krajowych programach małej retencji.

Walory estetyczne

Pojawienie się stawu bobrowego, często z żeremiem, zazwyczaj uatrakcyjnia dotychczas mało ciekawy teren.

Ślady bytowania

Obecność bobrów można najłatwiej stwierdzić na podstawie budowli, które wzniosły. Tropy bobrów są dość trudne do zaobserwowania.

Zagrożenia

Najważniejsze zagrożenia dla bobra to izolacja populacji przez bariery migracyjne, kłusownictwo i wandalizm, regulacja rzek, wycinanie drzew i krzewów wzdłuż cieków.

Ochrona

Bóbr jest gatunkiem chronionym prawnie, a aktywna ochrona obejmuje ustanawianie stref buforowych i dalsze reintrodukcje bobrów.

Sytuacje konfliktowe

Najczęściej spotykane konflikty powstają na styku działalności bobrów i gospodarki rolnej, leśnej, wodnej oraz drogowej.

Bobrowniczy

Konflikty bóbr – człowiek

Bardzo skutecznym działaniem jest prowadzenie edukacji w stosunku do osób i instytucji faktycznie lub potencjalnie pokrzywdzonych w wyniku działalności bobrów lub zainteresowanych tymi zwierzętami. W tym celu należy ustanowić stanowisko osoby odpowiedzialnej za pierwszy kontakt. Taki "bobrowniczy" miałby za zadanie monitorować bobry, reagować na problemy, prowadzić edukację przyrodniczą i współpracować z mediami.

Potrzebujesz konsultacji dotyczącej bobrów?

Monitoring bobrów

Prowadzenie podstawowego monitoringu populacji bobrów i ich wpływu na środowisko.

Reakcja na problemy

Rozwiązywanie konfliktów, nadzorowanie stosowania zabiegów technicznych zmniejszających rozmiar szkód, ocena ich skuteczności, szacowanie rozmiaru szkód, etc.

Edukacja przyrodnicza

Akcje edukacyjne na temat biologii i ekologii bobrów, ich wpływu na środowisko oraz możliwości zapobiegania lub minimalizowania konfliktów.

Współpraca z mediami

Zazwyczaj dziennikarze są bardzo chętni do zamieszczania nowinek i opisów niekonwencjonalnych rozwiązań, które prowadzą do rozwiązania poważnych konfliktów.

Projekty bobrowe

A to najciekawsze aktualne projekty związane z docenieniem bobrów jako inżynierów środowiska i coraz ważniejszego elementu polskiej przyrody.

AI w sprawie bobrów

Inwentaryzacja wartości przyrodniczych i środowiskowych wynikających z aktywności bobra europejskiego z użyciem AI.

Wilki vs bobry

Ile wilki rocznie zjadają bobrów w Polsce? Jaką presję wywierają na bobry? Jak ma się to ograniczania szkód powodowanych przez bobry w gospodarce człowieka? (...)